Mới đây, hãng tin Bloomberg đã đưa tin tập đoàn Vingroup đang xem xét niêm yết chứng khoán đối với Vinfast tại Mỹ (NYSE) và số vốn huy động dự kiến là 2 tỷ USD. Đáng chú ý, cổ phiếu của Vingroup đã có sự bức phá mạnh kể từ đầu tháng 04 đến nay khi đã vượt đỉnh cũ và đạt 140,900 đồng/cổ phiếu (15/04/2021), tương ứng với mức tăng 19.7% kể từ đầu tháng 04.
Các bài viết khác liên quan của tác giả
Theo BCTC kiểm toán của Vingroup năm 2019 và 2020, thì mảng sản xuất của Vingroup đã ghi nhận mức lỗ trước thuế lần lượt là 9,913 tỷ đồng và 12,386 tỷ đồng. Theo như tiết lộ của tỷ phú Phạm Nhật Vượng với Bloomberg thì Vinfast phải tiếp tục chịu lỗ lên đến 18,000 tỷ đồng/năm và thời gian hoà vốn dự kiến là đến năm 2026. Với kế hoạch tiếp tục đầu tư mạnh mẽ trong 5 năm tới, tổng số tiền mà Vingroup cần phải huy động ước tính lên đến hơn 2 tỷ USD. Theo đó, việc tìm kiếm các nguồn vốn để có thể trợ lực cho chiến lược sắp tới của Vingroup rõ ràng là điều cấp thiết bên cạnh những hoạt động sản xuất, bán hàng và Marketing.
Doanh thu, lợi nhuận trước thuế, tài sản và vốn chủ của mảng sản xuất của Vingroup
(Nguồn: BCTC - Đơn vị: Tỷ Đồng)
Đối với phương án IPO trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay, thì Vinfast sẽ không đủ điều kiện niêm yết vì không thỏa mãn điểm c, khoản 1 điều 109 của Nghị Định 155 về Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật chứng khoán 2019. Cụ thể, với mức lỗ năm 2019 và 2020 lên đến 22,299 tỷ đồng sẽ khiến cho Vinfast không thoả mãn tiêu chí 2 năm gần nhất không lỗ, không lỗ luỹ kế và ROE sẽ không thể trên mức 5%.
Trích dẫn trong điều 109, nghị định 155 quy định về điều kiện niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán
c) Tỷ lệ lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu (ROE) năm liền trước năm đăng ký niêm yết tối thiểu là 5% và hoạt động kinh doanh của 02 năm liền trước năm đăng ký niêm yết phải có lãi; không có các khoản nợ phải trả quá hạn trên 01 năm tính đến thời điểm đăng ký niêm yết; không có lỗ lũy kế căn cứ trên báo cáo tài chính năm gần nhất được kiểm toán hoặc báo cáo tài chính bán niên được soát xét trong trường hợp đăng ký niêm yết sau ngày kết thúc của kỳ lập báo cáo tài chính bán niên;
Mặc dù không đủ điều kiện niêm yết cổ phiếu Vinfast trên sàn chứng khoán Việt Nam, nhưng có phải đây là cách duy nhất để huy động số vốn 2 tỷ USD tại Việt Nam?
Ngoài phương án phát hành ra công chúng, thì Vinfast vẫn có thể phát hành riêng lẻ cho các nhà đầu tư để huy động số vốn này. Đây được xem là kế hoạch khả thị khi từ năm 2013 đến 2019, Vingroup đã huy động hơn 7.6 tỷ USD từ các tổ chức quốc tế uy tín. Cụ thể, thương vụ huy động vốn đầu tiên với giá trị 200 triệu USD được Warburg Pincus rót vào Vincom Retail tháng 5/2013. Đến tháng 6/2015, quỹ đầu tư này tiếp tục rót thêm 100 triệu USD.
Các giao dịch huy động vốn của Vingroup từ năm 2013 đến năm 2019 (Nguồn: Vingroup)
Đến năm 2018, Vingroup đã huy động lượng lớn vốn hơn 4 tỷ USD, trong đó tháng 05/2018, tập đoàn này đã thực hiện IPO thành công Vinhomes với số tiền huy động từ SK Group lên đến 1.35 tỷ USD và Vinfast đã huy động 2 khoản vay quốc tế với tổng cộng giá trị là 1.35 tỷ USD. Đến năm 2019, SK Group tiếp tục rót thêm 1 tỷ USD vào Vinhomes, ngoài ra Vincommerce đã huy động thành công từ quỹ đầu tư GIC của Singapore với số vốn 500 triệu USD.
Có thể thấy, việc huy động số vốn lên đến hàng tỷ USD đã được Vingroup thực hiện rất thành công đối với các giao dịch trước đây, vậy tại sao Vingroup không tiếp tục lưạ chọn phương án này, mà lại niêm yết Vinfast tại sàn giao dịch chứng khoán Mỹ?
Trước tiên, tầm nhìn của Vinfast được ban lãnh đạo xác định rõ đó là trở thành công ty sản xuất ô tô điện thông minh hàng đầu thế giới. Tuy tuổi đời của Vinfast so với các công ty sản xuất ô tô hàng đầu trên thế giới vẫn còn khá khiêm tốn, nhưng với việc áp dụng công nghệ tiên tiến nhất để tham gia vào lĩnh vực khá mới mẻ đó là sản xuất ô tô điện thì những công ty đi sau lại có những ưu thế nhất định. Do đó, tham vọng của Vinfast xuất khẩu các sản phẩm sang thị trường Mỹ không phải là không có cơ sở.
Trích phát biểu của bà Bà Thái Thanh Hải - Tổng giám đốc VinFast trên báo tuổi trẻ ngày 15/04/2021
Tầm nhìn của VinFast là trở thành một công ty sản xuất ô tô điện thông minh toàn cầu và Mỹ là một trong những thị trường quốc tế đầu tiên mà chúng tôi sẽ tập trung toàn lực. Ban đầu chúng tôi sẽ phát triển các mẫu cao cấp dành cho thị trường Mỹ.
Trích phát biểu của Ông Nguyễn Việt Quang - Phó chủ tịch HDQT Vingroup trên báo Vn-Economy ngày 04/09/2017
Việc sinh sau đẻ muộn trong nhiều trường hợp lại được xem là lợi thế. Việc gia nhập lĩnh vực ôtô trong thời điểm này không chỉ rơi đúng vào điểm đi lên của thị trường, mà còn cho chúng tôi cơ hội học hỏi những bài học của các doanh nghiệp ôtô đi trước.
Với tham vọng ngồi cùng mâm với các ông lớn trong ngành sản xuất ô tô lớn thế giới, thì có thể thấy việc huy động nguồn lực tài chính nếu chỉ giới hạn trong nước sẽ khiến cho Vinfast gặp nhiều bất lợi hơn so với đối thủ. The số liệu của Uỷ ban chứng khoán, tổng giá trị vốn hoá thị trường chứng khoán Việt Nam tính đến cuối tháng 3/2021 đạt 312 tỷ USD, trong khi đó vốn hoá của sàn NYSE của Mỹ đã đạt hơn 26,000 tỷ USD, gấp hơn 83 lần về quy mô.
Do đó, việc niêm yết trên sàn chứng khoán quốc tế sẽ giúp cho Vinfast có thể huy động được nguồn lực lớn từ các nhà đầu tư nước ngoài để thực hiện tham vọng của mình.
Ngoài ra, Mỹ đang là một trong những thị trường có mức tiêu thụ ô tô điện nhiều nhất trên thế giới. Cụ thể, theo báo cáo của McKinsey, từ năm 2015 đến 2019, tổng thị phần xe hơi chạy bằng điện đã tăng mạnh từ 0.6% lên đến 2.5%. Trong đó, các quốc gia đang tiêu thụ xe chạy bằng điện nhiều nhất đó là Trung Quốc, Châu Âu và Mỹ khi tổng thị phần bán xe của 2 khu vực này đã chiếm tới hơn 90% tổng lượng xe bán ra trên toàn cầu.
Thống kê thị phần và tốc độ tăng trưởng của doanh số xe ô tô điện các khu vực trên thế giới
(Nguồn: Mckinsey)
Theo đó, việc niêm yết chứng khoán tại Mỹ cũng là một trong những cách thức để giúp Vinfast có thể quảng cáo thương hiệu sản phẩm của mình đến với công chúng Mỹ một cách rộng rãi.
Trong các nhà sản xuất ô tô điện hiện nay, thì Tesla của Mỹ đang dẫn đầu thị phần với hơn 16% trong năm 2020, tiếp theo đó là VW Group của Đức với 13%, SAIC của Trung Quốc đứng thứ 3 với thị phần 9%.
Thống kê thị phần các doanh nghiệp sản xuất ô tô điện trong năm 2020
(Nguồn: https://www.statista.com/)
Đáng chú ý đó là các công ty sản xuất ô tô điện hiện nay đang chứng kiến mức vốn hóa tăng rất mạnh trong những năm gần đây. Nổi bật nhất phải kể đến công ty sản xuất ô tô điện Tesla của tỷ phú Elon Musk đang có vốn hóa cao nhất trong ngành đạt mức hơn 702.8 tỷ USD (15/04/2021), tăng gấp 12 lần so với mức vốn hóa 57.44 tỷ USD vào cuối năm 2018. Đáng chú ý, mức vốn hoá của Tesla đang bằng tổng mức vốn hoá của 7 hãng xe lớn trên thế giới cộng lại bao gồm Volkswagen (133 tỷ USD), Toyota (219 tỷ USD), Nissan (21 tỷ USD), Hyundai (53.3 tỷ USD), GM (84.5 tỷ USD), Ford (48.8 tỷ USD), Honda (52.4 tỷ USD).
Tương tự, công ty sản xuất ô tô điện của NIO của Trung Quốc cũng chứng kiến mức tăng mạnh từ 6.69 tỷ USD vào cuối năm 2018 lên đến 63.41 tỷ USD (15/04/2021), tương ứng với mức tăng gần 9.5 lần. Thêm vào đó, các tân binh mới được niêm yết trong năm 2020 như X Peng và Li Auto đang định giá với mức lần lượt là 26 tỷ USD và 19 tỷ USD.
Gía cổ phiếu của Tesla trong 2 năm gần nhất (Nguồn: Yahoo Finance)
Mặc dù giá cổ phiếu tăng mạnh nhưng hầu hết các công ty này vẫn đang ghi nhận khoản lỗ lũy kế khá lớn. Cụ thể, mặc dù là đã hòa vốn vào năm 2019 và ghi nhận mức lợi nhuận 1.9 tỷ USD vào năm 2020, nhưng Tesla vẫn đang ghi nhận khoản lỗ lũy kế lên đến hơn 2.6 tỷ USD từ năm 2009 đến 2020. Công ty NIO, XPeng và Li Auto cũng ghi nhận mức lỗ lũy kế lên lần lượt là 3.92 tỷ USD, 1.27 tỷ USD kể từ năm 2018 đến 2020.
Qua phân tích trên, có thể thấy các nhà đầu tư đang rất lạc quan về triển vọng của ngành sản xuất ô tô điện trong tương lai bất chấp các doanh nghiệp này vẫn đang đốt rất nhiều tiền và vẫn chưa thể hoà vốn trong ngắn hạn. Hiện nay, do hầu hết lợi nhuận các công ty trong ngành đều lỗ, do đó việc định giá doanh nghiệp dựa trên mức doanh thu (Price Per Sale) thường được các nhà đầu áp dụng. Theo tính toán, thì vốn hoá đang dao động quanh mức trung bình là 19.7 lần trên doanh thu. Với mức định giá này, thì việc niêm yết Vinfast tại Mỹ sẽ có thể đạt định giá cao hơn so với các sàn chứng khoán khác và qua đó giúp giảm rủi ro pha loãng từ cho các cổ đông của Vinfast.
Bảng thống kê doanh thu, lợi nhuận trước thuế, vốn hóa của các công ty sản xuất ô tô điện
(Nguồn: companiesmarketcap.com)
Còn có một lợi thế nữa khi niêm yết trên sàn chứng khoán tại Mỹ đó là khả năng thành công của các thương vụ huy động vốn trong lĩnh vực ô tô điện là khá cao. Với mức vốn hoá của các công ty sản xuất ô tô điện tăng mạnh đã khiến cho rất nhiều nhà đầu tư cảm thấy hài lòng và theo đó việc huy động vốn tiếp theo trong lĩnh vực này sẽ gặp nhiều thuận lợi.
Cụ thể, từ năm 2010 đến năm 2020, Tesla đã huy động thành công 20.2 tỷ USD từ các nhà đầu tư khác nhau.
Thống kê số vốn huy động của Tesla từ năm 2010 đến năm 2020 (Nguồn: Bloomberg)
Bên cạnh Tesla, thì còn có 3 công ty khởi nghiệp khác của Trung Quốc đó là NIO, Li Auto và XPeng cũng đã niêm yết thành công và huy động vốn trên sàn chứng khoán Mỹ. Cụ thể, NIO sau khi niêm yết trên sàn Newyork (NYSE) vào năm 2018 thì đã huy động thành công 2.65 tỷ USD từ các nhà đầu tư trong năm 2020.
Trích dẫn từ thông tin được đưa bởi CBNC vào ngày 14/12/2020 với tiêu đề "China EV 'Arms Race' Ramps Up As Nio Raises $2.7 Billion"
On Monday, Nio said it raised about $2.65 billion in an upsized share offering. The 68 million American depositary receipts (ADSs), topping its forecast for 60 million, priced at 39 per share, a 7% discount to Friday's closing price of 41.98.
Bên cạnh NIO, thì công ty đối thủ của họ tại Trung Quốc đó là Li Auto cũng đã công bố huy động được 1.1 tỷ USD khi công ty này niêm yết vào ngày 30/06/2020.
Trích dẫn từ thông tin được đưa bởi Techcrunch vào 30/06/2020 với tiêu đề "China’s electric SUV maker Li Auto raises $1.1 billion in US IPO"
Trade tensions between China and the U.S. have not stopped Chinese companies from eyeing to list on American stock exchanges. Li Auto, a five-year-old Chinese electric vehicle startup, raised $1.1 billion through its debut on Nasdaq on Thursday.
Một công ty khởi nghiệp của Trung Quốc là XPeng sau khi niêm yết trên sàn NYSE cũng đã huy động được 2.45 tỷ USD trong năm 2020.
Trích dẫn từ thông tin được đưa bởi Nasdaq vào ngày 14/12/2020 với tiêu đề "XPeng Just Raised About $2.45 Billion as Investors Snapped Up New Shares"
Chinese electric-vehicle maker XPeng (NYSE: XPEV) said that it sold 55.2 million new American depositary shares at a price of $45.00, raising about $2.45 billion and suggesting that investor interest in the company's stock remains high.
Tóm lại: Qua những phân tích trên, có thể thấy việc niêm yết trên sàn chứng khoán NYSE của Mỹ sẽ giúp cho Vinfast (1) xoá bỏ bất lợi về việc huy động tài chính và tận dụng nguồn vốn của các nhà đầu tư quốc tế để thực hiện hoá tham vọng trở thành công ty sản xuất ô tô điện hàng đầu thế giới (2) Có thể quảng bá thương hiệu Việt Nam đến công chúng Mỹ thông qua việc niêm yết (3) Mức định giá các doanh nghiệp sản xuất ô tô đang ở mức rất cao, do đó rủi ro pha loãng của các cổ đông Vinfast sẽ giảm xuống (4) Dễ dàng huy động vốn từ các nhà đầu tư cho lĩnh vực sản xuất xe hơi điện ở thời điểm hiện tại.
Mặc dù việc niêm yết tại NYSE có nhiều lợi thế, tuy nhiên điều kiện niêm yết trên sàn NYSE cũng đòi hỏi những điều kiện khắt khe và quy trình thủ tục khá phức tạp. Do đó, trong một bài viết khác, tác giả sẽ phân tích về những trở ngại và những giải pháp hiện tại mà Vingroup có thể cân nhắc để xúc tiến nhanh việc niêm yết này. Hãy đăng ký email ở bên dưới Webiste hoặc theo dõi fanpage để có thể cập nhật các bài viết mới của tác giả trong thời gian tới.
Nếu các bạn thấy bài viết của tác giả trên Blog Trên Đỉnh Phố Wall hữu ích, vui lòng để lại một like, share và comment. Điều này sẽ khuyến khích tác giả viết thêm những bài viết về M&A và Đầu tư trong thời gian sắp tới. Vui lòng đăng ký email bên dưới website để cập nhật những bài viết mới nhất của tác giả về các thương vụ M&A sắp tới.
Author (Tác giả)
Huỳnh Nhật Trình
Founder, Blog Trên Đỉnh Phố Wall
Thông tin tác giả xem thêm tại đây
Comentários